Kurs jednolity,
kurs otwarcia i kurs zamknięcia
wyznacza się w drodze przetargu (aukcji).
Najpierw zbiera się zlecenia kupna i sprzedaży, a potem wyznacza kurs
Wszystkie zlecenia kupna z limitem ceny wyższym oraz wszystkie zlecenia sprzedaży
z limitem ceny niższym od
Niech
To, które zlecenia o limicie ceny równym
Oznaczmy przez
Kurs
(wszystkie oferty kupna po cenie wyższej niż
(wszystkie oferty sprzedaży po cenie niższej niż
Oznaczmy przez
Okazuje się, że zbiór kursów równowagi jest domkniętym przedziałem lub punktem.
Rzeczywiście:
Ustawiamy
Dowód.
Krok 1.
Wybierzmy dowolny punkt
Zatem
Czyli
Krok 2.
Gdy
Zatem
A stąd wynika, że nie wszystkie zlecenia sprzedaży z limitem mniejszym od
Krok 3.
Gdy
Zatem
Stąd nie wszystkie zlecenia kupna z limitem większym od
Wolumen obrotu przy ustalonym kursie
– liczby ofert kupna po cenie nie mniejszej niż
oraz
– liczby ofert sprzedaży po cenie nie wyższej niż
Każdy kurs równowagi maksymalizuje wolumen obrotu
Dowód.
Niech
Krok 1.
Ponieważ
Zatem
Krok 2.
Ponieważ
Zatem
Wolumen obrotu jest stały na
Oznaczmy przez
Powtarzając rozumowanie z dowodu twierdzenia 10.2, otrzymujemy:
Niech
Oznaczmy przez
Okazuje się, że kursy równowagi nie muszą minimalizować
Jeżeli kurs równowagi
Dowód.
Niech
Zatem
Aby zakończyć dowód, wystarczy zauważyć, że dla
Niech
a) Jeżeli
b) Jeżeli
Dowód.
Punkt a.
Wybieramy
i.
ii. nie ma zleceń sprzedaży z limitem ceny w przedziale
Z i. wynikają następujące nierówności
Z ii. wynika równość
Zatem
oraz
Ponieważ wolumen obrotu maksymalizuje się zarówno dla
Z powyższych ,,ostrych” nierówności wynika, że suma
Podsumowując
co kończy dowód implikacji a. Implikację b. dowodzi się analogicznie.
Jeżeli zbiór kursów równowagi jest jednoelementowy, to jest on punktem brzegowym zbioru
Gdy złożone zlecenia kupna i sprzedaży dopuszczają tylko jeden kurs równowagi (
wybór kursu jednolitego jest bardziej skomplikowany.
Przykłady możliwych algorytmów wyboru kursu jednolitego
1. Średnia ważona.
Ustalamy liczbę
Ten schemat jest chętnie wykorzystywany w rozważaniach teoretycznych np. w ,,k-Double Auction Model”.
2. W zależności od kursu odniesienia.
Jako kurs jednolity wybieramy kurs równowagi najbliższy kursowi odniesienia
Ten algorytm daje ten sam wynik co schemat stosowany na giełdzie we Frankfurcie ([27] §11).
Kurs odniesienia to zwykle ostatni kurs jednolity lub kurs ostatniej transakcji.
Warto zauważyć, że jeśli ustalimy dyskretny zbiór dopuszczalnych notowań (limitów), to tak wyznaczony kurs równowagi
należy do tego zbioru.
3. W zależności od liczby niezrealizowanych zleceń spełniających limit ceny i od kursu odniesienia
Ustalamy dyskretny zbiór dopuszczalnych notowań
i.
ii.
WARSET (system komputerowy obsługujący Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie)
wyznacza kurs jednolity taki sam jak ostatni z podanych
algorytmów.
Algorytm ten może prowadzić do innych wyników niż algorytm zamieszczony w
regulaminie giełdy ([36] §136), który nakazuje maklerowi kolejno:
1. Maksymalizować wolumen obrotu.
2. Minimalizować liczbę niezrealizowanych zleceń spełniających limit ceny.
3. Minimalizować moduł różnicy kursu jednolitego i kursu odniesienia.
Z drugiej strony w ,,szczegółowych zasadach obrotu giełdowego” ([44] §VI.7) jest zapisane, że ma to być kurs równowagi. Niestety nie zawsze kurs wyznaczony zgodnie z punktami 1, 2 i 3, jest kursem równowagi (patrz zadanie 10.4).
Dlatego w opisie WARSET-u ([47]) zaproponowano wprowadzenie czwartego punktu:
4. Wyznaczyć kurs równowagi najbliższy kursowi wyznaczonemu w punkcie 3.
Zauważmy, że alternatywnym rozwiązaniem byłoby dodanie punktu 2':
2'. Spośród kursów wyznaczonych w punktach 1 i 2 wybrać kursy równowagi.
W czasie notowań ciągłych kupujący i sprzedający składają zlecenia, które po przekazaniu na giełdę są realizowane na bieżąco,
pod warunkiem zgodności cen, lub trafiają do arkusza zleceń i oczekują ofert przeciwnych o odpowiedniej cenie, umożliwiających zawarcie transakcji.
Przy realizacji zleceń obowiązują dwa priorytety: cena i czas złożenia zlecenia.
Oznacza to, że w przypadku gdy czekają na realizację dwa zlecenia po identycznej cenie,
jako pierwsze realizowane jest to, które zostało przekazane na giełdę wcześniej. Transakcje są zawierane po cenie
zlecenia oczekującego.
Po fazie fixingu na otwarciu wszystkie niezrealizowane zlecenia, które nie zostały wycofane przez inwestorów, są umieszczane w arkuszu zleceń. Po uporządkowaniu zleceń według limitów arkusz wygląda następująco:
Limit | Kupno | Sprzedaż |
… | – | … |
– | ||
– | ||
– | ||
- | ||
- | ||
- | ||
… | – | … |
Załóżmy, że zostało złożone nowe zlecenie sprzedaży:
W przypadku zleceń kupna postępuje się podobnie.
Złożono dwa zlecenia kupna:
a) 5 akcji z limitem ceny 10 zł;
b) 12 akcji z limitem ceny 30 zł;
oraz trzy zlecenia sprzedaży:
c) 10 akcji z limitem ceny 10 zł;
d) 10 akcji z limitem ceny 20 zł;
e) 5 akcji z limitem ceny 30 zł.
Wyznaczyć kurs(y) równowagi, wolumen obrotu i liczbę niezrealizowanych transakcji spośród transakcji spełniających
limit ceny. Ponadto sprawdzić, które zlecenia zostaną zrealizowane.
Rozwiązanie.
Porządkujemy zlecenia według limitu ceny.
Limit | Kupno | Sprzedaż |
---|---|---|
30 | 12 | 5 |
20 | – | 10 |
10 | 5 | 10 |
Razem | 17 | 25 |
Odpowiedź.
Kurs równowagi wynosi 20 zł. Przy tym kursie zlecenia b i c zostają zrealizowane w całości,
zlecenie d częściowo (tylko 2 akcje), a zlecenia a i e pozostają nie zrealizowane.
Wolumen obrotu wyniósł 12 akcji. Liczba niezrealizowanych transakcji spośród transakcji spełniających
limit ceny wyniosła 8 zł.
Złożono dwa zlecenia kupna:
a) 5 akcji z limitem ceny 10 zł;
b) 12 akcji z limitem ceny 30 zł;
oraz trzy zlecenia sprzedaży:
c) 12 akcji z limitem ceny 10 zł;
d) 10 akcji z limitem ceny 20 zł;
e) 5 akcji z limitem ceny 30 zł.
Wyznaczyć zbiór kursów równowagi.
Rozwiązanie.
Porządkujemy zlecenia według limitu ceny.
Limit | Kupno | Sprzedaż |
---|---|---|
30 | 12 | 5 |
20 | – | 10 |
10 | 5 | 12 |
Razem | 17 | 27 |
Otrzymujemy
Odpowiedź.
Zatem
Kurs odniesienia wynosi 120 zł, krok notowania 0.5 zł.
Złożono trzy zlecenia kupna:
– 5 akcji z limitem ceny 119 zł;
– 15 akcji z limitem ceny 121 zł;
– 15 akcji z limitem ceny 122 zł;
oraz dwa zlecenia sprzedaży:
– 20 akcji z limitem ceny 118 zł oraz
– 5 akcji z limitem ceny 119 zł.
Wyznaczyć zbiór kursów równowagi.
Rozwiązanie.
Limit | Kupno | Sprzedaż | Kumulacja |
122 | 15 | – | 60 |
121 | 15 | – | 45 |
119 | 5 | 5 | 30 |
118 | – | 20 | 20 |
Razem | 35 | 25 |
Ponieważ łącznie było ofert kupna na 35 akcji, to kurs równowagi jest wyznaczony jednoznacznie i wynosi 121 zł
(
Odpowiedź.
Kurs równowagi jest wyznaczony jednoznacznie i wynosi 121.
Dla tych samych zleceń co w zadaniu 10.3, wiedząc, że kurs odniesienia wynosi 120 zł a krok notowania 0.5 zł wyznaczyć kurs jednolity zgodnie z regulaminem giełdy. Sprawdzić, czy jest on kursem równowagi.
Rozwiązanie.
Limit | Kupno | Sprzedaż | Wolumen | NR |
Skumulowane | ||||
122 | 15 | 25 | 15 | 10 |
121.5 | 15 | 25 | 15 | 10 |
121 | 30 | 25 | 25 | 5 |
120.5 | 30 | 25 | 25 | 5 |
120 | 30 | 25 | 25 | 5 |
119.5 | 30 | 25 | 25 | 5 |
119 | 35 | 25 | 25 | 10 |
118.5 | 35 | 20 | 20 | 15 |
118 | 35 | 20 | 20 | 15 |
Zatem wolumen maksymalizują następujące kursy:
119, 119.5, 120, 120.5, 121.
Liczbę niezrealizowanych transakcji minimalizują kursy:
119.5, 120, 120.5, 121.
Spośród nich najbliższy kursowi odniesienia jest 120, który nie jest kursem równowagi.
Odpowiedź.
Kurs jednolity wyznaczony zgodnie z regulaminem giełdy wynosi 120 zł, ale nie jest on kursem równowagi.
O godzinie 11:00 w arkuszu zleceń było 7 zleceń kupna (w zł)
limit ceny | 31 | 31,3 | 31,5 | 31,5 | 31,5 | 31,8 | 31,9 |
---|---|---|---|---|---|---|---|
liczba akcji | 500 | 500 | 415 | 1000 | 2000 | 400 | 600 |
limit ceny | 32 | 32,3 | 32,5 | 32,6 | 32,7 | 32,8 | 33 |
---|---|---|---|---|---|---|---|
liczba akcji | 19 | 1650 | 1451 | 3986 | 1200 | 1000 | 299 |
czas | 11:10 | 11:20 | 11:30 | 11:35 | 11:45 |
K | S | S | S | K | |
limit ceny | 32,2 | 31,9 | 31,5 | 31,9 | 32,5 |
liczba akcji | 50 | 400 | 700 | 200 | 100 |
Rozwiązanie.O 11:05 najlepszy oczekujący kurs sprzedaży wynosił 32 zł, zatem zlecenie inwestora X nie mogło być zrealizowane
i zostało umieszczone
w arkuszu zleceń.
Zlecenie kupna z godziny 11:10 zostało zrealizowane częściowo (19 akcji), a pozostała część (31 akcji)
została umieszczona w arkuszu zleceń.
W efekcie zlecenie inwestora X znalazło się na 4 miejscu po następujących zleceniach kupna:
31 akcji po 32,2 zł, 600 po 31,9 zł i 400 po 31,8 zł.
Zlecenia sprzedaży z godziny 11:20 i 11:30 zostały zrealizowane całkowicie w momencie złożenia.
W szczególności o 11:30 zrealizowano część zlecenia inwestora X. Zakupił on 69 akcji po kursie 31,8 zł.
Zlecenie sprzedaży z godziny 11:35 nie moglo być zrealizowane i zostało w całości umieszczone
w arkuszu zleceń (jako najlepsze oczekujące zlecenie sprzedaży).
Zlecenie kupna z godziny 11:45 zostało zrealizowane całkowicie po najlepszym oczekującym kursie sprzedaży,
czyli po 31,9 zł.
Odpowiedź.
Wyniki do godziny 12:00 były następujące:
Zlecenie inwestora X zostało zrealizowane częściowo. Zakupił on tylko 69 akcji.
Natomiast kurs ostatniej transakcji wyniósł 31,9 zł.
Treść automatycznie generowana z plików źródłowych LaTeXa za pomocą oprogramowania wykorzystującego LaTeXML.
strona główna | webmaster | o portalu | pomoc
© Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW, 2009-2010. Niniejsze materiały są udostępnione bezpłatnie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska.
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Projekt współfinansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego i przez Uniwersytet Warszawski.