Dotąd rozpatrywane wypłaty (opcje typu europejskiego) były typu statycznego, czyli wypłata z opcji następuje w ustalonej chwili . Teraz rozszerzymy pojęcie instrumentu pochodnego na opcje amerykańskie, czyli na instrument dający posiadaczowi prawo realizacji w dowolnej chwili .
Opcją amerykańską o terminie
wygaśnięcia nazywamy ciąg adaptowanych nieujemnych zmiennych
losowych ,
.
Zmienną losową interpretujemy jako wypłatę otrzymaną z realizacji opcji amerykańskiej w chwili , a ponieważ jest -mierzalne, to wypłata zależy od wiedzy w chwili .
Amerykańska opcja kupna na akcję o cenie z ceną wykonania (dodatnia stała) zadana jest przez , . Kupujący otrzymuje prawo do zakupu akcji po cenie w dowolnej chwili . Analogicznie ciąg , , zadaje amerykańską opcję sprzedaży na akcje o cenie z ceną wykonania .
Posiadacz opcji amerykańskiej ma prawo wykonać ją w dowolnej chwili. Ponieważ posiadacz opcji decyduje czy chwila jej wykonania właśnie nastąpiła i decyduje na podstawie wiedzy zebranej do tego momentu, więc , a więc moment wykonania opcji jest momentem stopu. Sprzedawca opcji dostając za nią zapłatę musi postępować w taki sposób, aby w każdej chwili wartość jego portfela o kapitale początkowym przewyższała jego zobowiązania wobec kupca opcji, czyli strategia musi być taka, by dla wszystkich zachodziło:
(7.1) |
Strategię spełniająca (7.1) nazywamy strategią zabezpieczającą opcję amerykańską . Zbiór wszystkich takich strategii będziemy oznaczali przez Z warunku (7.1) wynika, że
dla dowolnego momentu stopu o wartościach w zbiorze . Korzystając z analogicznych argumentów jak przy definiowaniu ceny sprzedającego przyjmujemy:
Wielkość
(7.2) |
nazywamy ceną arbitrażową w chwili opcji amerykańskiej zadanej przez ciąg wypłat .
Naszym celem będzie teraz znalezienie ceny Załóżmy, że rozpatrywany rynek jest skończony, bez możliwości arbitrażu i zupeły z jednym instrumentem ryzykownym, czyli . Przez będziemy oznaczać cenę opcji amerykańskiej w chwili . Zatem naszym zadaniem jest znalezienie . W tym celu skorzystamy z tego, że w chwili zachodzi i wykorzystamy indukcję wsteczną. W chwili wystawca opcji musi mieć taki kapitał, by zabezpieczyć jedną z wypłat: wypłatę w chwili albo wypłatę w chwili , gdyż każdą z nich może wybrać nabywca opcji. Ponieważ rynek jest zupełny, więc wypłata w chwili jest osiągalna i w chwili jej cena jest równa — tyle trzeba mieć w chwili , by zabezpieczyć wypłatę w chwili . Stąd cena opcji amerykańskiej w chwili wynosi:
Analogiczne rozumowanie daje cenę opcji amerykańskiej w chwili :
(7.3) |
dla , gdyż wystawca musi zabezpieczyć jedną z wypłat: natychmiastową w chwili , tj. wypłatę lub wypłatę w chwili późniejszej, a ona w chwili jest warta . Dzieląc obie strony przez i oznaczając mamy
(7.4) |
Zatem otrzymaliśmy
Zdyskontowana cena opcji amerykańskiej zadanej przez ciąg wypłat jest -nadmartyngałem zadanym wzorem (7.4).
Ze wzoru (7.4) wynika, że ciąg jest obwiednią Snella ciągu , czyli że jest najmniejszym -nadmartyngałem dominującym ciąg . Stąd wykorzystując elementy teorii optymalnego stopowania mamy
a) — cena w chwili opcji amerykańskiej spełnia
(7.5) |
gdzie bierzemy po momentach stopu o wartościach mniejszych lub równych .
b) Istnieje strategia samofinansująca się o kapitale początkowym zabezpieczająca wypłatę z opcji amerykańskiej .
c) Moment stopu
(7.6) |
jest momentem realizacji opcji.
Punkt a). Zdyskontowany proces ceny opcji amerykańskiej jest obwiednią Snella ciągu zdyskontowanych wypłat , a stąd korzystając z teorii optymalnego stopowania wynika (7.5).
Punkt b). Jak wiemy, jest –nadmartyngałem, więc z tw. Dooba-Meyera o rozkładzie nadmartyngału
(7.7) |
gdzie jest martyngałem, — procesem rosnącym prognozowalnym, . Rynek jest zupełny, więc istnieje strategia taka, że . Ponieważ jest martyngałem, więc
Stąd i z (7.7) mamy , czyli jest kapitałem początkowym strategii . Ponadto czyli
(7.8) |
a ponieważ , proces dominuje , więc
czyli zabezpiecza opcję amerykańską.
Punkt c). Mając opcję nie ma sensu realizować jej w chwili takiej, że , bo sprzedajemy walor wart za cenę (lepiej opcję sprzedać za niż ją zrealizować i otrzymać ). Stąd moment realizacji opcji (moment stopu) spełnia
gdyż wiemy, że . Nie ma sensu realizować opcji po chwili
gdyż sprzedając opcję w chwili i kupując strategię zabezpieczającą otrzymamy
i od tego momentu postępując zgodnie ze strategią mamy portfel, którego bogactwo jest większe niż wartość opcji w chwili . Istotnie, ponieważ (7.8) implikuje
oraz dla , więc dla . Zatem . Pozwala to stwierdzić, że jest martyngałem, gdyż wtedy (bo ) i korzystamy z przedstawienia (7.7). Stąd wynika, że dla nabywcy opcji najlepszym momentem realizacji opcji jest optymalny moment stopu dla ciągu przy rozkładzie prawdopodobieństwa (korzystamy z tw. charakteryzującego moment optymalny). A jak wiadomo moment stopu zdefiniowany wzorem (7.6) ma taką własność.
∎a) Z tw. 7.2 mamy, że
czyli cena zdefiniowana wzorem (7.2) satysfakcjonuje także kupującego. Kupujący chce najlepiej wykorzystać swoje prawa i uzyskać jak największą wypłatę. Gdy kupujący realizuje opcję w momencie stopu i otrzymuje wypłatę , to jest skłonny zapłacić za tę wypłatę . A ponieważ kupujący może zrealizować opcję w każdym momencie, więc za uczciwą cenę uważa , gdzie supremum bierzemy po momentach stopu o wartościach mniejszych lub równych .
b) Punkt c) twierdzenia odpowiada na zasadnicze pytanie z punktu widzenia nabywcy: kiedy należy zrealizować opcję. Z dowodu tego punktu wynika, że moment wykonania opcji należy wybrać jako optymalny moment stopu dla problemu optymalnego stopowania ciągu . Taki moment nie jest wyznaczony jednoznacznie. Jednym z takich momentów jest moment zdefiniowany wzorem (7.6). Wybieramy go, gdyż (7.6), daje jego jawną postać. Mamy regułę jak ten moment wyznacznaczyć praktycznie.
Wykorzystując dowód punktu c) twierdzenia możemy zanalizować sytuacje wystawcy opcji. Wystawca opcji stosuje strategię i czeka na to, co zrobi nabywca. Jeżeli nabywca zrealizuje opcję w chwili optymalnej , to . Wtedy sprzedawca stosując strategię otrzymuje całą kwotę, którą musi wypłacić nabywcy opcji. Sprzedawca zabezpieczył swoje zobowiązanie wobec nabywcy. Jeśli natomiast nabywca zrealizuje opcję w innej chwili niż optymalna , to wystawca ma dodatni zysk. Istotnie, gdy moment realizacji nie jest optymalny, to lub i korzystając z (7.8) otrzymujemy zysk wystawcy:
Zajmiemy się teraz porównaniem opcji amerykańskich i europejskich. Opcje amerykańskie dają posiadaczowi więcej praw niż europejskie, więc powinny kosztować więcej.
Niech będzie wartością w chwili opcji amerykańskiej zadanej przez ciąg , a wartością w chwili opcji europejskiej o wypłacie . Wtedy
(7.9) |
Ponadto, gdy dla każdego mamy
(7.10) |
to dla każdego mamy
(7.11) |
Ponieważ jest -nadmartyngałem oraz , więc
Stąd , czyli zachodzi warunek (7.9). Z warunku (7.10) wynika, że , a ponieważ jest -martyngałem, w szczególności -nadmartyngałem, więc
(7.12) |
bowiem jest najmniejszym nadmartyngałem dominującym . Teraz (7.9) i (7.12) dają (7.11).
∎Z tw. 7.3 wynika, że amerykańska opcja kupna jest warta tyle samo, co europejska..
Ceny amerykańskiej i europejskiej opcji kupna z tym samym terminem wygaśnięcia i tę samą cena wykonania są równe.
Ogólniejszą wersję wniosku można znaleźć w ćw. 7.5.
Na rynku zupełnym opisanym w przykł. 4.2 chcemy znaleźć ceny amerykańskiej opcji kupna i amerykańskiej opcji sprzedaży z ceną wykonania , a także znaleźć optymalny momentem wykonania opcji sprzedaży przez nabywcę opcji.
Jak wiemy, cena amerykańskiej opcji kupna jest równa cenie opcji europejskiej (tw. 7.3), więc korzystając z przykł. 4.2 otrzymujemy . Obliczymy cenę amerykańskiej opcji sprzedaży. Korzystamy ze wzoru (7.3) kolejno dla i , otrzymując:
Moment stopu zdefiniowany wzorem
jest optymalnym momentem wykonania opcji sprzedaży przez jej posiadacza.
Bank ma amerykańską opcję sprzedaży akcji z ceną realizacji 60 i datą wygaśnięcia za roku. Walor (akcja) wart jest teraz 6, a stopa procentowa bez ryzyka (kapitalizacja ciągła) wynosi p.a.1skrót łac. per annum, w skali roku. Czy warto opcję zrealizować teraz, czy w chwili wygaśnięcia?
Teraz mamy , wkładamy do banku i za roku mamy . W chwili wygaśnięcia opcja jest warta co najwyżej 60 (gdy ). Zatem warto opcję zrealizować teraz. Wynika to z faktu, że cena waloru jest niska w porównaniu z ceną wykonania opcji. W takim przypadku wykonujemy opcję i inwestujemy otrzymane pieniądze.
Mówimy, że opcja amerykańska jest zawsze realizowalna, gdy dla dowolnego momentu stopu o wartościach mniejszych lub równych istnieje strategia taka, że
Udowodnić, że na rynku zupełnym każda opcja amerykańska jest zawsze realizowalna.
Ustalmy dowolny moment stopu . Na mocy zupełności rynku wypłata
jest osiągalna, więc istnieje takie, że . Stąd
a więc
czyli .
Udowodnić, że gdy na rynku zupełnym opcja amerykańska jest wyceniana wzorem (7.5), to
a) nie istnieje arbitraż związany z pozycją krótką (tj. wystawcy opcji),
b) nie istnieje arbitraż związany z pozycją długą (tj. nabywcy opcji).
a) Nie wprost. Gdyby istniał arbitraż związany z pozycją krótką, to sprzedawca posługiwałby się portfelem zabezpieczającym opcję amerykańską takim, że dla każdego momentu wykonania opcji przez kupującego, tj. momentu stopu , ma on zysk bez ryzyka:
Wtedy
dla każdego momentu stopu , co na mocy skończoności implikuje
sprzeczność.
Niech w modelu CRR: . Znaleźć cenę w chwili 0 opcji amerykańskiej o wypłacie (jest tzw. opcja rosyjska. Znaleźć moment wykonania opcji. Znaleźć dla niej strategię zabezpieczającą.
Z danych wynika, że rynek jest wolny od arbitrażu. Miara
martyngałowa jest wyznaczona przez .
Znajdujemy wartość wypłaty dla każdej
ścieżki, a następnie obliczamy cenę: .
. Moment
jest optymalnym momentem wykonania opcji przez posiadacza. Strategię zabezpieczającą znajdujemy korzystając np. z tw. 7.2 i postaci martyngału w rozkładzie Dooba
Niech ciąg , gdzie jest funkcją wypukłą, nieujemną, , zadaje opcję amerykańską na rynku zupełnym. Udowodnić, że cena tej opcji amerykańskiej jest równa cenie opcji europejskiej o wypłacie .
Treść automatycznie generowana z plików źródłowych LaTeXa za pomocą oprogramowania wykorzystującego LaTeXML.
strona główna | webmaster | o portalu | pomoc
© Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW, 2009-2010. Niniejsze materiały są udostępnione bezpłatnie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska.
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Projekt współfinansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego i przez Uniwersytet Warszawski.